Racibórz
Racibórz – miasto na Górnym Śląsku, w woj. śląskim.
- Byliśmy też wczora w Raciborzu u P. Grafa z Obersdorfu, w zamku, ale się iemu nie godziło nas częstować, tylko z Camery Cesarskiey; sama P. Grafowa sprowadziła naymniey Dam trzydzieści, które siedziały znami do stołu. A lubo młodsza siostra naszey P. Podkomorzyny, zda się, że iest iey Matka, bardzo grzeczna białogłowa y podobną mową y gestami cudownie do P. Podkomorzyny; ma dwie coreczki, naystarsza za P. Prażmo ruchawa y rozwodzi się z mężem, młodsza Panna, podobna barzo do P. Marszałkowéy; graliśmy w karty przed obiadem, naystarsza iakaś i nayszpetnieisza ograła mnie. Lud tu niewymownie dobry y błogosławi nam; kray czudownie wesoły.
- Autor: Jan III Sobieski, list do żony Marii Kazimiery z 25 sierpnia 1683 roku, opisujący wizytę króla w Raciborzu podczas marszu z wojskiem na odsiecz wiedeńską.
- Źródło: Listy Jana III króla polskiego pisane do krolowy Maryi Kazimiry w ciągu wyprawy pod Wiedniem w roku 1683, s.6.
- Gdy więc Bolesław stał na straży kraju i wszelkimi siłami dbał o sławę ojczyzny, zdarzyło się właśnie, że zjawili się Morawianie, chcąc ubiec gród Koźle w tajemnicy przed Polakami. Wówczas to Bolesław wysłał pewnych zacnych rycerzy celem zajęcia, jeśliby to było możliwe, Raciborza, sam jednak dla tej przyczyny nie zaniechał łowów i wypoczynku. Owi zaś zacni rycerze odeszli i stoczyli walkę z Morawianami, w której kilku zacnych spośród Polaków padło w boju, jednak ich towarzysze odzierżyli pole zwycięskiej bitwy i gród [zdobyli]. Tak to wybici zostali Morawianie w walce, a owi w grodzie [Raciborzu], nie wiedząc o niczym, zostali zagarnięci.
- Igitur Bolezlauo in terre custodia persistente et honori patrie totis viribus insistente, contigit forte Morauienses advenire, volentes castrum Kosle, Polonis nescientibus, prevenire. Tunc quoque Bolezlauus quosdam probos milites ad Ratibor, si possibile sit capiendum misit, ipse tamen propterea vel venari, vel quiescere non dimisit. Illi vero probi milites abeuntes et certamen cum Morauiensibus ineuntes, ibi probi quidam de Polonis in prelio corruerunt, socii tamen eorum et victorie campum et castellum habuerunt. Sic sunt in prelio Morauienses interempti. Et sic illi de castello ignorantes interempti. (łac.)
- Opis: cytat uchodzi za pierwszą wzmiankę o Raciborzu, datowaną na rok 1108.
- Źródło: Gall Anonim, Kronika polska, tłum. Paweł Newerla, cyt za: Dzieje Raciborza i jego dzielnic, s.9.
- Raciborz, (Ratibor) nad Odrą co tu spławną bydź zaczyna, obmurowany, ma 6 kościołów Katolickich, jeden Luterski, kilka rękodzielni, wielki młyn wodę dla miasta dostarczający i 4800 mieszkańców. Tu sąd drugiéy instancyi na cały okręg.